Moeite met zich uitdrukken
Als een begaafde leerling moeite heeft met zich verbaal uitdrukken kan dit in de dagelijkse omgang en tijdens instructiemomenten ervoor zorgen dat hij op een lager niveau imponeert dan past bij zijn cognitieve niveau.
Indien bovenstaande aansluit bij uw bevindingen bij een specifieke leerling, verken dan de volgende vragen:
- Wat zie je bij de leerling?
- Wat heeft de leerling op dit moment nodig?
- Wat ga je doen?
- Hoe ga je het realiseren?
Observeer (opnieuw) de situatie en breng deze in kaart.
Wat zie je bij de leerling?
- Stotteren
- Articulatie problemen
- Woordvindingsproblemen; Doen zich vooral voor in gesprekken en tijdens vertellen: kenmerken zijn te lange pauzes, tussenvoegsels als mmm of eh eh, het opnieuw opstarten van een stukje zin, het gebruik van omschrijvingen, het gebruik van lege begrippen of van verkeerde woorden. Zinnen worden vaak niet afgemaakt.
- De leerling heeft veel woorden nodig om tot de kern te komen (breedsprakigheid). Of de lln heeft moeite met de verhaalopbouw (scheiden van hoofd -en bijzaken). Hierdoor kan de luisteraar de lijn van het verhaal niet meer volgen.
- De leerling gebruikt zelf verzonnen woorden, die niet leeftijdsadequaat zijn, om zaken te benoemen.
- Het oproepen van informatie als de namen van mede lln, de dagen van de week, de maanden van het jaar is lastig.
- Moeite met het verwoorden van kennis en/of dit vertalen tijdens de instructie in de les
- Zinnen niet afmaken doordat de gedachten sneller gaan dan het praten
- Een afwijkende woordkeuze, de wijze van communiceren is anders dan bij leeftijdsgenoten
- Het samen spelen/ werken met andere kinderen verloopt niet goed ten gevolge van niet goed verstaan of begrepen worden.
- De leerling hanteert een eigen taaltje.
- De leerling hanteert ongebruikelijke gespreksthema’s die niet aansluiten bij leeftijdgenoten
- De leerling laat zich niet horen in de groep, trekt zich terug.
Analyseer na de fase van signaleren samen met leerling, ouders en andere betrokkenen het beeld van de situatie. Bepaal wat nodig is om de situatie te veranderen en benoem de onderwijsbehoeften van de leerling.
Wat heeft de leerling op dit moment nodig?
Het is belangrijk dat de leerling ervaart dat hij zelf invloed heeft op zijn eigen ontwikkeling. Hiervoor is het nodig dat de leerling zijn eigen kwaliteiten en uitdagingen (er)kent.
De leerling die moeite heeft zich uit te drukken heeft een leerkracht nodig die:
- Een veilige leeromgeving weet te creëren waarin de leerling zich durft te uiten in de groep.
- De leerling uitdaagt zich te uiten in kleine spreeksituaties.
- De leerling helpt zich verbaal sterker te voelen.
- De leerling helpt de juiste formulering te maken.
- De competenties van de leerling vanuit verschillende hoeken bekijken kan.
- De taal van de leerling verstaat en vertaalt naar de groep en op een rustige manier de leerling verbetert.
- Structurerende vragen stelt waardoor er lijn ontstaat in hetgeen de leerling vertelt.
- De leerling op een speelse manier uitdaagt om zich beter te leren uitdrukken (denk aan woordspelletjes)
De leerling die moeite heeft om zich uitdrukken heeft medeleerlingen nodig die:
- De leerling accepteren zoals hij/zij is.
- De leerling helpen de juiste formulering te vinden.
- De leerling de rust en ruimte geven om zich verbaal uit te drukken
De leerling die moeite heeft om zich uit te drukken heeft een onderwijsomgeving nodig die:
- Oefenen van het zich verbaal uiten in klein groepsverband mogelijk maakt.
De leerling die moeite heeft om zich uit te drukken heeft onderwijsmateriaal nodig dat:
- Ruimte biedt aan alternatieve manieren van communiceren zoals via een website, mindmap of presentatie.
- Aansluit bij het niveau en de interesse van de leerling.
- Uitnodigt tot communiceren (denk aan gezelschapsspelen, maar ook aan spellen als het Babbelspel, Coole Kikker enz.).