Stimulerend signaleren

Talenten worden zichtbaar als ze gestimuleerd worden.

Stimulerend signaleren is een integrale aanpak om zicht te krijgen op een leerling en zijn onderwijsbehoeften. De leerling zelf staat centraal en wordt aangesproken op zijn autonomie via rijke leerzame activiteiten die aansluiten bij zijn competenties. In een cyclisch proces van voortdurende verkenning kunnen zodoende talenten zichtbaar worden.

Meer informatie Minder informatie
VolgendOntvolgen

Redactie

Uitdagend creatief

De uitdagende creatieve leerling is creatief en komt met bijzondere oplossingen of invalshoeken. Hij neemt scherp waar en ziet uitzonderingen (ook op regels). Hij staat kritisch tegenover beweringen en neemt niet zomaar iets aan (ook niet van de leerkracht). Deze leerling komt op voor eigen opvattingen en is eerlijk en (te) direct. In zijn werkwijzen en gedrag is hij inconsistent, waardoor hij wisselende resultaten haalt. Hij is competitief ingesteld en kan grote stemmingswisselingen laten zien. Deze leerling heeft behoefte aan erkenning van zijn sterke kanten, wil graag gezien worden, met name voor zijn creativiteit.

Wanneer deze leerling onvoldoende uitgedaagd wordt, zal hij geneigd zijn de leerkracht bezig te houden, bijvoorbeeld door clownesk gedrag of opstandig gedrag.

Kenmerken van de uitdagende creatieve leerling

Deze leerling laat nadrukkelijk van zich horen op een manier die weliswaar creatief is, maar zelden direct bijdraagt aan de leersituatie en die vaak als uitdagend wordt ervaren. Wanneer dit clowneske of opstandige gedrag serieus genomen wordt, kan de leerling leren zijn creativiteit positief in te zetten en gewaardeerd worden voor zijn creativiteit.

Gevoelens en houding Gedrag Behoeften (aan)
  • Zeer creatief
  • Verveeld en gefrustreerd
  • Wisselende zelfwaardering
  • Ongeduldig en defensief
  • Verhoogde gevoeligheid
  • Onzeker over sociale rollen
  • Kwetsbaar
  • Sterke motivatie om innerlijke overtuigingen te volgen
  • Wil onrecht recht zetten
  • Staat open voor het doordenken van vraagstukken die niet eenduidig zijn
  • Heeft veel energie
  • Laat impulsief gedrag zien
  • Daagt de leraar uit
  • Stelt regels en beleid ter discussie
  • Is eerlijk en direct
  • Is emotioneel labiel
  • Kan een slechte zelfcontrole hebben
  • Drukt zich op creatieve manier uit
  • Houdt vol in interessegebieden en passies
  • Komt op voor eigen overtuigingen
  • Kan in conflict raken met 'peers'
  • In verbinding gebracht worden met anderen
  • Tact, flexibiliteit, zelfbewustzijn en zelfcontrole leren (afstemmen)
  • Ondersteuning op gebied van creativiteit
  • Duidelijke afspraken d.m.v. contracten
  • Minder druk tot aanpassen
  • Interpersoonlijke vaardigheden leren om anderen te bekrachtigen
  • Strategieën leren om met mogelijke psychologische kwetsbaarheid om te gaan

 

Tips bij het (h)erkennen van de uitdagende creatieve leerling

De autonome uitdagende leerling wordt zeer verschillend ervaren. Dit heeft mede te maken met de dynamiek en de grondhouding van degene die met hem te dealen heeft. Zo zal de ene leraar met hem kunnen 'lezen en schrijven', terwijl de andere leraar het gevoel heeft dat de leerling het voortdurend op hem heeft gemunt. Wanneer hij vervolgens 'onder 4 ogen' het gesprek aangaat met de leerling, dan blijkt de leerling het mooi onder woorden te brengen en alleszins invoelend. De leerling kan zich zelfs zeer berouwvol tonen, totdat hij, terug in de klas, weer hetzelfde uitdagende gedrag toont en de lachers op zijn hand weet te krijgen. Hij ontlokt graag discussies. Ook thuis kan het gebeuren dat de ene ouder de juiste snaar weet te raken en hem kan stimuleren in zijn sterke kanten, terwijl het met de andere ouder voortdurend botst en deze zich steeds uitgedaagd voelt.

De (h)erkenning van deze leerling schuilt in het zien van zijn sterke kanten, zijn creativiteit, om daar vervolgens een beroep op doen. Die sterke kanten zijn niet altijd zichtbaar, omdat zijn werkwijzen inconsistent zijn en vaak op effect gericht. Een creativiteitstest kan de talenten zichtbaar maken. Ouders, medeleerlingen en volwassenen buiten het gezin zien de kwaliteiten vaak wel.

Perceptie door volwassenen en peers Identificatie: Signalen (h)erkennen
  • Niet geliefd bij leraren
  • Beschouwd als opstandig
  • Betrokken in machtstrijd
  • Creatief
  • Problemen met discipline
  • Peers zien hen als vermakelijk en onderhoudend
  • Men wil hen veranderen
  • Men ziet hen niet als begaafd
  • Men onderschat hun succes
  • Men wil dat zij zich aanpassen
  • Zoek uit op welke manieren deze leerling creatief is (o.a. dmv gesprek)
  • Gebruik domeinspecifieke objectieve metingen
  • Focus op creatief potentieel i.p.v. prestaties

 

Suggesties voor adequate ondersteuning thuis en op school

De begeleiding van de uitdagende leerling richt zich op het ontwikkelen van zijn sterke, creatieve kanten. Verveling moet ingeruild worden voor uitdagende leeractiviteiten waarbij de leerling zelf keuzes kan maken. Daarnaast zal de leerling moeten leren hoe meer rekening te houden met de ander; anderzijds zal aan de leerling ruimte gegeven moeten worden en zal er af en toe een oogje dicht geknepen moeten worden in geval van irritant gedrag. Hij is zeer gebaat bij het positief ondersteunen van eigen doelen en keuzes.

Ondersteuning thuis Begeleiding op school
  • Respecteer hun eigen doelen
  • Tolereer hogere niveaus van afwijkend gedrag
  • Sta hen toe interesses/ passies na te streven
  • Doe gewenst gedrag voor
  • Organiseer familieactiviteiten
  • Deel je vertrouwen in hun mogelijkheden met hen
  • Bekrachtig hun sterke kanten
  • Onderken psychologische kwetsbaarheden en kom in actie indien nodig
  • Creëer tolerantie
  • Beloon nieuw denken en nieuwe invalshoeken
  • Plaats hem bij passende leraren
  • Directe en heldere communicatie
  • Sta gevoelens toe
  • Geef domeinspecifieke training
  • Sta non-conformisme toe
  • Koppel leerling aan begripvolle mentor
  • Geef directe instructie in interpersoonlijke vaardigheden
  • Coach in doelgericht kiezen en handelen