Havo/vwo

Aandacht voor talent vraagt om een gevarieerd onderwijsaanbod dat recht doet aan verschillen. Daarnaast is goede begeleiding essentieel. Nu eens ligt het accent op onderwijsaanpassingen voor de -in potentie- beste leerlingen, dan weer op ontwikkeling van specifieke talenten bij toptalenten. Iedere school maakt keuzes. Informatie, praktijkvoorbeelden, voorbeelden van arrangementen en tools voor schoolontwikkeling ondersteunen u bij het maken van keuzes.

Meer informatie Minder informatie
VolgendOntvolgen

Redactie

Daag jezelf uit!

Talentontwikkeling is bestemd voor leerlingen die over de volle breedte van het onderwijs (zeer) goed (kunnen) presteren. Deze leerlingen worden extra uitgedaagd om hun talent(en) verder te ontwikkelen en te verdiepen.

De arrangementen die binnen het kwadrant 'Daag jezelf uit' vallen, zijn bedoeld voor leerlingen die binnen het curriculum werken aan een brede ontwikkeling door extra examenvakken te kiezen of één of meer examenvakken op een hoger niveau af te ronden.

Ook de arrangementen die specifiek voor (hoog)begaafde leerlingen zijn bedoeld, vallen binnen het kwadrant 'Daag jezelf uit'. Hiertoe behoren zowel arrangementen van scholen die zich profileren als begaafdheidsprofielscholen, als scholen die peergroeponderwijs mogelijk maken. Er is vaak sprake van een didaktiek en pedagogische begeleiding die is afgestemd op de ontwikkelingsbehoeften van (hoog)begaafde leerlingen, met veel aandacht voor persoonlijke ontwikkeling. Zo worden zij uitgedaagd het beste uit zich zelf te halen en 'voor hun eigen top' te gaan. Deze scholen bieden vaak een rijk palet aan onderwijsaanpassingen die deels ook vallen onder één of meer andere kwadranten, bijvoorbeeld vakspecifieke verrijkingsmogelijkheden in de klas (Verdiep je talent!) of deelname aan Olympiades en universiteitsprogramma's (Profileer je talent).

Schoolportretten
Versneld en verrijkt vwo Helen Parkhurst, Almere

Econasium voor havo en vwo bovenbouw: Duurzaam leren, duurzaam leven
(dit schoolportret bevat ook aspecten van het kwadrant 'Profileer je talent')

Comenius Lyceum Amsterdam
Via Hageveld, aparte vwo-afdeling voor leerlingen met een hoog ontwikkelingspotentieel College Hageveld Heemstede
Doorgaande lijn po-vo voor getalenteerde leerlingen Stedelijk Lyceum Zutphen

Academische Leerroute voor alle vwo-leerlingen                         

(dit schoolportret bevat ook aspecten van de kwadranten 'Verdiep je talent' en 'Ontdek je talent')

Ichthus College Dronten
Gymnasium Plus op het Odulphus, een zee aan ruimte voor begaafde leerlingen. Odulphus Lyceum Tilburg

 

Peergrouponderwijs

Er zijn scholen die ervoor kiezen hoogbegaafde leerlingen als groep bij elkaar te zetten. Het opzetten van een dergelijke afdeling wordt ingegeven door de overtuiging dat hoogbegaafde leerlingen een andere leerroute nodig hebben dan dat het reguliere onderwijs biedt. Juist die andere leerroute moet het mogelijk maken dat de (hoog)begaafde leerlingen hun potentieel kunnen verzilveren: het behalen van een VWO diploma en/ of de persoonlijke ontwikkeling staan centraal.

De school past een selectieprocedure toe bij de toelating. In de meeste gevallen maakt een intelligentietest deel uit van die selectieprocedure. De ene school hanteert een TIQ (Totaal Intelligentie Quotient) van 125 of meer, de andere een TIQ van 130 of meer. Het gekozen onderwijsconcept bepaalt mede de overige gehanteerde toelatingscriteria. Deze verschillen dus per school.

Voorbeelden van scholen met een aparte afdeling:

Het Olympus College in Arnhem heeft een aparte afdeling onderbouw voor (hoog)begaafden: Opus. De manier van werken op het Opus is afkomstig van de Roeper School in Detroit (U.S.A.). Naast vakinhoudelijk werk wordt met name aandacht besteed aan 'selfactualization' en 'interdependence'. Hiermee wordt bedoeld dat de kinderen hun eigen ik en daarbij behorende eigenwaarde leren ontdekken en leren dat alle mensen van elkaar afhankelijk zijn in hun alledaags bestaan.

Het Etty Hillesum Lyceum in Deventer heeft op de locatie Boerhaave een aparte gymnasiumklas voor hoogbegaafde leerlingen. De leerlingen volgend de reguliere vakken, maar krijgen de stof op een andere manier aangeboden door docenten die hiervoor zijn geschoold. Er is veel aandacht voor het ontwikkelen van metacognitieve vaardigheden.

Chinees op school

Het College Hageveld in Heemstede heeft een aparte vwo afdeling Via Hageveld.

 

 

Chinese taal en cultuur : een nieuw schoolexamenvak

Chinees - een intrigerende taal. Een taal die in de wereldeconomie een steeds belangrijkere rol speelt. Een taal die uitdaagt. Maar ook een taal die hecht verbonden is met een rijke cultuur. Voor steeds meer taalleerders op het westelijk halfrond reden om zich in de studie van het Chinees en de Chinese cultuur te verdiepen.

Boomsma-Chinese-les-in-Rotterdam.jpgMet ingang van 2007 kunnen Nederlandse scholen voor voortgezet onderwijs zich profileren door het aanbieden van meer vakken. Een aantal scholen heeft daarbij gekozen voor het aanbieden van Mandarijn Chinees. De toenmalige staatssecretaris, Marja van Bijsterveld heeft in 2007/2008 het Gemeentelijk Gymnasium in Hilversum als eerste school toestemming gegeven Chinees experimenteel als examenvak aan te bieden. SLO, nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling in Enschede, is eveneens in 2008 gevraagd een leerplan te ontwikkelen met een omschrijving van mogelijke eindtermen en een examenprogramma.

In het voorjaar 2010 kwam er groen licht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap om een pilot te starten rondom de invoering van het nieuwe schoolvak Chinese taal en cultuur. Op deze website kunt u de tien pilotscholen volgen die met Chinese taal en cultuur als eindexamenvak van start zijn gegaan. 

School is begonnen!

Olympiades

Het meedoen aan olympiades geeft leerlingen de gelegenheid om zich extra te verdiepen in het desbetreffende vak en daagt hen uit om hun (latente) talenten uit te dragen. SLO is de overkoepelende coördinator van acht nationale olympiades en is inhoudelijk betrokken bij de organisatie van zes olympiades. De olympiades zijn jaarlijkse wedstrijden in exacte vakken waar alle scholieren in de bovenbouw van havo en vwo aan mee kunnen doen. Het gaat om de volgende olympiades:

  • International Junior Science Olympiad (IJSO)logotulp300.jpg
  • European Union Science Olympiad (EUSO)
  • Aardrijkskunde Olympiade
  • Biologie Olympiade
  • Informatica Olympiade
  • Natuurkunde Olympiade
  • Scheikunde Olympiade
  • Wiskunde Olympiade

Belangrijkste doelstelling van de olympiades is het stimuleren van individueel talent in de school en van talentbewustzijn op schoolniveau. Dit streven naar excellentie verdient een vaste plaats in het onderwijsaanbod en in het curriculum. Om scholen te helpen bij het inbedden van de wedstrijden in het onderwijsprogramma voert SLO het project Olympiades in het leerplan uit. Dit project is zowel bedoeld om scholen te stimuleren deel te nemen aan olympiades als om modellen te ontwikkelen voor het opnemen van de olympiades in het leerplan en het PTA.

Een school die voldoet aan een aantal voorwaarden kan ook een keurmerk krijgen en Olympiadeschool worden.

Visie van een olympiadeschool

Een school kan om verschillende redenen meedoen aan olympiades. Zo kun je als school ervoor kiezen om bij het ene vak te opteren voor een olympiade voor toptalent, terwijl je bij de andere olympiade gaat voor klassikaal meedoen:

Olympiades voor Toptalent: GAAN VOOR GOUD

De daarbij behorende visie van de school:
De school biedt de toptalenten de mogelijkheid om de (inter)nationale uitdaging op het desbetreffende vakgebied aan te gaan. Leerlingen kunnen en mogen excelleren. De competitie met leeftijdgenoten geeft hen niet alleen een vakinhoudelijke boost maar zorgt ook voor positieve zelfwaardering. Je mag trots zijn op het uitblinken in een bepaald bètavak. Elke leerling mag zich in principe voor elke olympiade aanmelden. Aanmelding is niet vrijblijvend, je doet immers mee aan een competitie. Het meedoen aan een olympiade kan dienen als prikkel bij het kiezen van een vervolgstudie.

Olympiades voor allen! MEEDOEN IS BELANGRIJKER DAN...

De daarbij behorende visie van de school:
Het meedoen aan de landelijke olympiades is aanleiding om de verschillende olympiadevakken extra in de spotlights te zetten. Iedereen mag meedoen, het gaat vooral om het plezier, hoewel het natuurlijk een landelijke competitie is en blijft. Wanneer je met de hele school meedoet, zullen ook tot dan onontdekte talenten meer kans hebben om zichtbaar te worden.

Leerlingen kunnen al vanaf de onderbouw gestimuleerd worden om mee te doen aan de (junior)olympiades. Een brede basis in de onderbouw zorgt wellicht voor nog meer enthousiasme in de bovenbouw.